Στρεπτόκοκκος: Σε εγρήγορση η επιστημονική κοινότητα – Το διεισδυτικό στέλεχος, τα συμπτώματα και το Strep Test

Σε εγρήγορση είναι η επιστημονική κοινότητα, μετά την είδηση του θανάτου του 7χρονου από την Ημαθία, ο οποίος είχε προσβληθεί από στρεπτόκοκκο ομάδας Α. Ο ανήλικος μεταφέρθηκε από το νοσοκομείο της Νάουσας στο νοσοκομείο «Γ. Γεννηματάς» της Θεσσαλονίκης και από εκεί στο «Ιπποκράτειο», ωστόσο παρά τις προσπάθειες του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, δεν τα κατάφερε και κατέληξε.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο στρεπτόκοκκος δεν προσβάλει μόνο τα παιδιά. Μάλιστα, όπως εξηγούν, τα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών είναι πιο ευάλωτα στη συγκεκριμένη λοίμωξη, ενώ διευκρινίζουν ότι δεν υπάρχει δια βίου ανοσία στον στρεπτόκοκκο, κάτι που σημαίνει ότι ο κάθε άνθρωπος μπορεί να νοσήσει αρκετές φορές.

Παρά την ψυχραιμία που φαίνεται να διατηρούν οι παιδίατροι, καθώς ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α δεν αποτελεί νέο ιατρικό φαινόμενο, συμβουλεύουν τους γονείς να τους επισκεφθούν άμεσα, εφόσον τα συμπτώματα είναι έντονα και επιμένουν.

Τι είναι ο στρεπτόκοκκος;

Όπως εξηγεί στο thestival.gr η παιδίατρος, πρόεδρος της Ένωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Ν. Θεσσαλονίκης και μέλος του Δ.Σ. της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων, Όλγα Τζέτζη, ο Β αιμολυτικός στρεπτόκοκκος της ομάδας Α είναι ένα βακτήριο ή μικρόβιο, το οποίο μπορεί να προκαλέσει από ήπιες λοιμώξεις έως πολύ σοβαρές. «Όλοι μας, στη ζωή μας, έχουμε περάσει κάποια φαρυγγίτιδα ή αμυγδαλίτιδα από στρεπτόκοκκο. Το ίδιο το μικρόβιο υπάρχει στον φάρυγγά μας χωρίς να προκαλεί συμπτώματα. Αυτό το ονομάζουμε φορεία».

Οι πιο συνηθισμένες απλές λοιμώξεις που προκαλούνται είναι οι εξής:

-Στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα

-Στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα

-Οστρακιά (με εξάνθημα σε όλο το σώμα)

-Δερματική λοίμωξη

«Η κλινική εικόνα βοηθά τον παιδίατρο. Η θεραπεία σε αυτήν την περίπτωση είναι το αντιβιοτικό. Ο ασθενής ανταποκρίνεται εύκολα στα αντιβιοτικά που περιέχουν πενικιλίνη και αμοξυκιλλίνη», προσθέτει.

Τα συμπτώματα και οι τρόποι προφύλαξης – «Όχι πανικός»

Σύμφωνα με τον παιδίατρο – παιδοπνευμονολόγο Δήμο Γίδαρη, τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα που μπορεί να εκδηλώσει ένα άτομο με στρεπτόκοκκο είναι ο πυρετός, η δυσκαταποσία και τα εξανθήματα στο σώμα.

«Η κατάσταση είναι ανησυχητική μόνο όταν ένα παιδί δεν έχει καλή κλινική εικόνα. Δηλαδή αν είναι ταλαιπωρημένο, εάν έχει όψη πάσχοντος, αν δεν πίνει υγρά, αν δεν έχει καλή επαφή με το περιβάλλον. Οι σοβαρές λοιμώξεις είναι σπανιότατες. Χρειάζεται εγρήγορση, όχι πανικός. Είναι ένα μικρόβιο που υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει στην κοινότητα», υπογράμμισε στο thestival.gr.

Για τον στρεπτόκοκκο ομάδας Α δεν υπάρχει εμβόλιο και όπως λέει ο κ. Γίδαρης, δεν αναμένεται να υπάρξει στο άμεσο μέλλον. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα μέτρα προφύλαξης τα οποία εφόσον τηρηθούν, μειώνονται οι πιθανότητες προσβολής από στρεπτόκοκκο.

Συγκεκριμένα:

-Αποφυγή συγχρωτισμού

-Αποφυγή επαφών με άτομα που νοσούν

-Καλή υγιεινή του σώματος

-Καλός αερισμός των χώρων.

Το διεισδυτικό στέλεχος που «τρομάζει» και οι τρόποι μετάδοσης

Δυστυχώς, το άτομο μπορεί να προσβληθεί από το διεισδυτικό στέλεχος του στρεπτόκοκκου Α. Σύμφωνα με την κ. Τζέτζη, αυτό σημαίνει ότι το μικρόβιο βρίσκεται σε μέρη του σώματος που κανονικά δε θα έπρεπε να είναι. «Περνάει στην κυκλοφορία του αίματος και εγκαθίσταται σε άλλα όργανα, όπως είναι οι πνεύμονες και οι μήνιγγες. Μπορεί να προκληθεί βακτηριαιμία, σηπτικό σοκ και πολυοργανική ανεπάρκεια. Αυτό συνέβη και στην περίπτωση του 7χρονου που κατέληξε», σημειώνει.

Στην περίπτωση της διεισδυτικής λοίμωξης, ο χρόνος δεν είναι με το μέρος των ασθενών, οι οποίοι πρέπει να επισκεφθούν άμεσα τον γιατρό τους. «Η συνλοίμωξη με κάποια ιογενή λοίμωξη από τον στρεπτόκοκκο και ειδικά η συνλοίμωξη με τον ιό της ανεμοβλογιάς και της γρίπης, μπορεί να μετατρέψει την απλή λοίμωξη σε διεισδυτική. Μπορεί και μία απλή λοίμωξη να εξελιχθεί σε διεισδυτική. Μπορεί να γίνει πολύ γρήγορα, αυτή είναι που μας τρομάζει. Πάμε στον γιατρό μόλις δούμε τα συμπτώματα», ξεκαθαρίζει η παιδίατρος.

Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α μεταδίδεται ως εξής:

-Με αναπνευστικές εκκρίσεις (σταγονίδια, φτέρνισμα, βήχας)

-Με επαφή με μολυσμένες επιφάνειες

-Με επαφή με μολυσμένες βλάβες ασθενών (τραύμα).

Τι είναι το Strep Test και από ποιον διενεργείται;

Όταν ένα παιδί παρουσιάσει συμπτώματα που παραπέμπουν σε λοίμωξη από στρεπτόκοκκο, οι γονείς θα πρέπει να επισκεφθούν τον παιδίατρο προκειμένου να γίνει διάγνωση. Στις περιπτώσεις που κρίνεται αναγκαίο, καθώς τα συμπτώματα παραπέμπουν σε αυτά του στρεπτόκοκκου, ο θεράπων ιατρός διενεργεί Strep Test στον ασθενή.

«Το Strep Test γίνεται μόνο από τον γιατρό ή τον μικροβιολόγο. Καμία εργαστηριακή εξέταση δεν γίνεται με πρωτοβουλία γονέα, δεν μπορεί να αποκαταστήσει κλινική εξέταση. Εφόσον υπάρχουν συμπτώματα πηγαίνουμε στον γιατρό. Εκείνος θα δώσει θεραπεία αλλά και συμβουλές στους γονείς για το πώς θα αντιμετωπιστεί. Υπό κανονικές συνθήκες, το παιδί μεταδίδει για τις επόμενες 48 ώρες από την έναρξη χορήγησης της αντιβίωσης», προσθέτει η κ. Τζέτζη.

Όμως, τι γίνεται αν επιδεινωθεί η κλινική εικόνα του παιδιού; «Αν το παιδί συνεχίσει να έχει πυρετό μετά το 48ωρο από την έναρξη χορήγησης της αντιβίωσης, αν είναι καταβεβλημένο, αν κάνει συνέχεια εμετούς, το επίπεδο συνείδησής του δεν είναι καλό, θα ζητηθεί επανεκτίμηση από τον γιατρό και πιθανόν να χρειαστεί να πάει στο νοσοκομείο για περαιτέρω εξετάσεις», αναφέρει η παιδίατρος.

Από την πλευρά του, ο κ. Γίδαρης ξεκαθαρίζει πως δεν έχει κανένα νόημα να υποβάλλονται σε test όσα παιδιά είναι ασυμπτωματικά. «Οι γονείς να παρατηρούν το παιδί τους και να επικοινωνούν συχνά με τον γιατρό τους», συμβουλεύει ο ειδικός.

«Πριν από μία εβδομάδα νόσησε ο γιος μου»

Η Αλέκα είναι μία μητέρα η οποία ζει στη Θεσσαλονίκη. Την προηγούμενη εβδομάδα, ο 10χρονος γιος της ένιωσε αδιαθεσία. Η μητέρα του έκλεισε αμέσως ραντεβού στην παιδίατρό τους, όπου ο ανήλικος εξετάστηκε και στη συνέχεια υπεβλήθη σε Strep Test, το οποίο βγήκε θετικό. Στον μικρό ασθενή χορηγήθηκε αντιβίωση και επέστρεψε στο σπίτι του.

«Είχε έντονο πονόλαιμο. Έκανα έλεγχο και είδα ότι ήταν αρκετά κόκκινος. Επισκεφθήκαμε την παιδίατρο και βγήκε θετικό το strep test. Μας έδωσε αντιβίωση και ξεκινήσαμε την επόμενη ημέρα. Αμέσως άρχισε να υποχωρεί ο πονόλαιμος. Ο γιος μου δεν έκανε πυρετό, υποχώρησε σταδιακά ο πονόλαιμος. Ήταν εξαντλημένος και κομμένος. Σήμερα έχει επανέλθει η ενέργειά του και η όρεξή του για φαγητό», δήλωσε στο thestival.gr η κ. Αλέκα, η οποία παρά το γεγονός ότι η κατάσταση της υγείας του παιδιού της είναι πολύ καλή, εκείνη δεν παύει να ανησυχεί.

Για τη διαδικασία του Strep Test, η μητέρα τόνισε πως μοιάζει πολύ με ένα απλό COVID- test.

Ο ρόλος της πανδημίας στην αύξηση των περιστατικών με στρεπτόκοκκο

Το «καμπανάκι» για τον στρεπτόκοκκο ήχησε στη Μεγάλη Βρετανία τον Σεπτέμβριο του 2022. Στη χώρα υπήρξε ραγδαία αύξηση του αριθμού των παιδιών που προσβλήθηκαν από στρεπτόκοκκο, ενώ καταγράφηκαν και 16 θάνατοι ανηλίκων.

Σύμφωνα με τα όσα εξηγεί στο thestival.gr η Κική Σονίδου, διευθύντρια στην Πρωτοβάθμια Περίθαλψη στο Λονδίνο, γιατρός οικογενειακής ιατρικής και πρόεδρος του Ελληνικού Ιατρικού Συλλόγου του Ηνωμένου Βασιλείου, το βακτηρίδιο του στρεπτόκοκκου είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο. Ωστόσο, η πανδημία, η πιστή τήρηση αυστηρών πρωτοκόλλων υγιεινής, ο εγκλεισμός και πλέον η επιστροφή στην κανονικότητα έπειτα από τρία χρόνια περιορισμών, πιθανόν να αποτέλεσε αιτία για την αύξηση των περιστατικών στρεπτόκοκκου, κυρίως σε παιδιά.

«Κάθε χρόνο έχουμε μία αύξηση των περιστατικών. Τον Σεπτέμβριο είχαμε έκρηξη κρουσμάτων και χάσαμε 16 παιδιά. Εκεί θορυβηθήκαμε. Μετά την πανδημία που τα παιδάκια ήταν απομονωμένα, κάποια από αυτά έχασαν και τους εμβολιασμούς τους που ήταν συγκεκριμένοι και δεν ανέπτυξαν ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα, οπότε στην πορεία ήταν πιο ευάλωτα στις λοιμώξεις. Τα παιδιά ήταν απομονωμένα στο σπίτι, ήμασταν λίγο πιο υπερβολικοί στην υγιεινή. Τώρα η κατάσταση είναι διαφορετική, τα παιδιά είναι πιο εκτεθειμένα», αναφέρει η κ. Σονίδου.

Μπορεί ο αριθμός των λοιμώξεων από στρεπτόκοκκο να συνεχίζει να αυξάνεται στη Μεγάλη Βρετανία, ωστόσο πλέον οι γονείς είναι πιο υποψιασμένοι, εξηγεί η ειδικός. «Όταν τα παιδιά έχουν συμπτώματα, οι γονείς έρχονται αμέσως. Φυσικά και θα δώσουμε αντιπυρετικά στο παιδί για ένα 24ωρο, αλλά αν επιμένουν τα συμπτώματα και υπάρχουν και άλλα τότε επικοινωνούμε με τον γιατρό. Καλό θα είναι να βλέπει ο γιατρός το παιδί. Δεν χρειάζεται υπερβολή αλλά ούτε και εφησυχασμός. Οι γονείς να μιλάνε με τον γιατρό και να μην στέλνουν το παιδί τους στο σχολείο αν έχει συμπτώματα».

Έξι νεκρά παιδιά στην Ελλάδα από στρεπτόκοκκο ομάδας Α το 2023

Αμέσως μετά τη γνωστοποίηση ότι ο θάνατος του 7χρονου από την Ημαθία προκλήθηκε από στρεπτόκοκκο ομάδας Α, ο ΕΟΔΥ εξέδωσε ανακοίνωση μέσω της οποίας γνωστοποίησε ότι στην Ελλάδα συνολικά έξι παιδιά που προσεβλήθησαν από στρεπτόκοκκο έχασαν τη ζωή τους.

Συγκεκριμένα, ανέφερε για τον 7χρονο ότι επρόκειτο για περιστατικό διεισδυτικής στρεπτοκοκκικής νόσου (iGAS) από στρεπτόκοκκο ομάδας Α (Streptococcuspyogenes) και ότι πρόκειται για το έκτο μεμονωμένο περιστατικό θανάτου από iGAS σε παιδί στην Ελλάδα, κατά το έτος 2023.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στη χώρα μας, οι λοιμώξεις από διεισδυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α δεν επιτηρούνταν μέσω του συστήματος υποχρεωτικής δήλωσης νοσημάτων. Ωστόσο, ο ΕΟΔΥ απέστειλε ενημερωτικό σημείωμα με οδηγίες σε όλα τα νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας σχετικά με την αναγκαιότητα να δηλώνονται στον ΕΟΔΥ όλα τα περιστατικά της διεισδυτικής λοίμωξης από στρεπτόκοκκο ομάδας Α.

Επίσης, ο ΕΟΔΥ απέστειλε οδηγίες στις Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας σχετικά με τη διαχείριση κρουσμάτων iGAS στο οικιακό και σχολικό περιβάλλον.

Φωτογραφίες: Pixabay.com