Προορισμός της Εβδομάδας: Αρναία – Η γραφική κωμόπολη του Χολομώντα

Στους βόρειους πρόποδες του πυκνόφυτου ορεινού όγκου του Χολομώντα βρίσκεται η Αρναία Χαλκιδικής. Ένα πανέμορφο και γραφικό χωριό, το οποίο είναι επισκέψιμο όλες τις εποχές του χρόνου. H ορεινή κωμόπολη του Χολομώντα είναι γνωστή για τα πολύχρωμα και περήφανα αρχοντικά της, τα πέτρινα σοκάκια της και τους φιλόξενους ανθρώπους της.

Όμορφες ζαρντινιέρες στολίζουν τα μπαλκόνια των κατοίκων του χωριού, το οποίο αποπνέει μυρωδιές μαγειρεμένου φαγητού και τοπικών προϊόντων, που είναι φτιαγμένα με μεράκι.

Στην κεντρική πλατεία της Αρναίας, η αλλιώς «παζάρι» θα συναντήσε ένα μεγάλο πλάτανο μέσα από τον οποίο κυλά πόσιμο νερό. Τα παραδοσιακά σπίτια της Αρναίας χτίστηκαν στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα και από αυτά σώζονται λίγα, ενώ άλλα χτίστηκαν την περίοδο 1850-1945, κυρίως πέτρινα και διώροφα. Σύμφωνα με την παράδοση, οι κάτοικοι που επέστρεψαν στην πόλη μετά την καταστροφή της από τους Τούρκους άρχισαν να ξαναχτίζουν τον οικισμό γύρω από τις πλατείες.

Η Αρναία συγκαταλέγεται στη λίστα με τα 17 ομορφότερα χωριά της Ελλάδας του αμερικανικού CNN, τα οποία μάλιστα χαρακτηρίζει «ταξιδιωτικό θησαυρό».

Ας γνωρίσουμε καλύτερα αυτό το ορεινό «στολίδι» της Χαλκιδικής:

Ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Στεφάνου, που χτίστηκε το 1812 αξίζει μια επίσκεψη. Η εκκλησία χτίστηκε ως τρίκλιτη βασιλική χωρίς τρούλλο το 1812, ενώ το καμπαναριό χρονολογείται από το 1889. Κάηκε κατά την επανάσταση της Χαλκιδικής, το 1821, αλλά και το Σεπτέμβριο του 2005 σε πυρκαγιά, η οποία οδήγησε στη συνέχεια και σε αρχαιολογικές ανασκαφές με σημαντικά ευρήματα.

Στο κέντρο της Αρναίας βρίσκεται το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο. Το αρχοντικό το οποίο το στεγάζει χρονολογείται τον 18ο αιώνα. Στο ισόγειο του μουσείου ο επισκέπτης μπορεί να δει αντιπροσωπευτικά δείγματα της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της Αρναίας, παραδοσιακά μουσικά όργανα, είδη μελισσοκομίας και αγροτικά εργαλεία. Στον επάνω όροφο υπάρχουν τα εργαλεία παρασκευής και σερβιρίσματος καφέ και σε άλλους χώρους εργαλεία ύφανσης, μαγειρικά σκεύη και άλλα είδη καθημερινής χρήσης.

Το Μουσείο Υφαντικής της Αρναίας βρίσκεται σε ένα παραδοσιακό διώροφο κτίριο του 1870, που παλιότερα υπήρξε ιδιωτική κατοικία, γνωστό και ως “οικία Γιαννούδενας”, απέναντι ακριβώς από το Ιστορικό – Λαογραφικό Μουσείο της περιοχής. Μια εσωτερική σκάλα συνδέει το ισόγειο με τον όροφο, ενώ στο εσωτερικό του συναντάμε τη σάλα, δομικό στοιχείο της παραδοσιακής τοπικής αρχιτεκτονικής που αντικατέστησε το χαγιάτι στις κατοικίες που κατασκευάστηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα. Η υφαντική αποτελούσε μέχρι πρόσφατα μια από τις σημαντικότερες ασχολίες των κατοίκων της Αρναίας, ο επισκέπτης που θα περάσει την πόρτα του μουσείου μπορεί να δει αντικείμενα και εργαλεία αυτής της τέχνης: τον αργαλειό ή ρόκα, πλήθος υφαντών και άλλα εκθέματα, κατά κύριο λόγο από την προσωπική συλλογή της Χαρίκλειας Δημητρακούδη, φημισμένης υφάντρας και εμπόρισσας που δούλευε με μεράκι για να κρατήσει ζωντανή την παράδοση. Στο ισόγειο μπορεί να παρακολουθήσει βήμα προς βήμα τη διαδικασία μετατροπής της πρώτης ύλης του μαλλιού σε νήμα έτοιμο για τοποθέτηση στον αργαλειό και την ύφανση.

Αν προτιμάτε μια βόλτα στην εξοχή τότε το άλσος της Αγίας Παρασκευής, είναι ένας βαθύσκιος και δροσερός χώρος αναψυχής και ξεκούρασης. Είναι λίγο έξω από την Αρναία, στο δρόμο για το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία. Το άλσος φιλοξένει αρκετές εκδηλώσεις, με αποκορύφωμα την ετήσια μεγάλη τοπική πανήγυρη στις 26 Ιουλίου.

Ίσως το παλιότερο και πιο καλοκτισμένο διδακτήριο του 19ου αιώνα στη Χαλκιδική είναι το παλαιό σχολείο του 1871 δίπλα στον κεντρικό ναό, στην πλατεία «Χοροστάσι». Η τοιχοδομία του ακολουθεί την αγιορείτικη τεχνική. Σήμερα στεγάζει το μέχρι πρότινος Δημαρχείο.

Η Αρναία διαθέτει πλούσια λαογραφική παράδοση που αναδεικνύεται μέχρι σήμερα μέσα από τα έθιμα και τις εκδηλώσεις της, όπως τα Χελιδονίσματα, η Κότσμανους, τα Κουρμπάνια, το Μέλωμα του Χριστού, η Σουσσαρίτσα, ο παραδοσιακός χωριάτικος γάμος, το ζύγισμα του Αη Γιώργη, κ.α.

Πρόσβαση:

Οδικώς: Απέχει από τη Θεσσαλονίκη 70 χλμ. και από από τον Πολύγυρο 38 χλμ.

Ταυτότητα προορισμού:

Περιφέρεια: Κεντρικής Μακεδονίας

Δήμος: Αριστοτέλη

Δημοτική ενότητα: Αρναίας

Νομός: Χαλκιδικής

Έκταση: 69,41 χλμ2

Υψόμετρο: 600

Πληθυσμός: 2.300 (2011)