”Κόντυλα”: Τα ιδιαίτερα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς που τραγουδούν στον Αγ. Νικόλαο Χαλκιδικής

|
THESTIVAL TEAM

Λίγο πριν από την ανατολή του νέου έτους, εδώ και πολλά χρόνια στον Άγιο Νικόλαο στη Σιθωνία Χαλκιδικής τα παιδιά του χωριού -αλλά και μεγαλύτεροι σε πολλές περιπτώσεις- τραγουδούν τα «Κόντυλα», τα οποία ουσιαστικά αποτελούν τα παραδοσιακά κάλαντα της περιοχής.

Ομάδες των έξι ατόμων βγαίνουν στους δρόμους του χωριού τα ξημερώματα της παραμονής της Πρωτοχρονιάς, αψηφώντας το τσουχτερό κρύο και τις χαμηλές θερμοκρασίες που συνήθως επικρατούν τη συγκεκριμένη εποχή, πηγαίνουν στα σπίτια και τραγουδούν:

Σήκω, κυρά μου, κι άνοιξε
την πόρτα την καρένια (σ.σ. φτιαγμένη από ξύλο καρυδιάς)
έχω δυο λόγια να σου πω
γλυκά και ζαχαρένια:
του καλαθάκι μ’ θέλ’ αυγά
κι η τσέπη μου καρύδια
κι του χρυσό μαντήλι μου
θέλει λιφτουκαρύδια.

Με το τέλος του τραγουδιού, όλοι μαζί χτυπούν με κλαδιά ελιάς ή δάφνης τις εξώπορτες, ψάλλοντας το «βάγια, βάγια κόντυλα» και δίνουν τις ανάλογες ευχές τραγουδώντας στο σπιτονυκοκύρη. Για παράδειγμα αν είναι μελισσοκόμος «βάγια βάγια κόντυλα και πολλά μελισσια», να αυξήσει δηλαδή την παραγωγή του.

Ακολουθούν τα κεράσματα, παλαιότερα πρόσφεραν τηγανίτες, καρύδια, σύκα λιαστά, ξυλοκέρατα κ.ά.

Έπειτα, για να ευχαριστήσουν το νοικοκύρη που τους κέρασε, τραγουδούν:

σ’ αυτό το σπίτι που ’ρθαμε,
πέτρα να μη ραγίσει
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού
χρόνια πολλά να ζήσει!

Στην περίπτωση που η πόρτα δεν άνοιγε για να υποδεχτεί τα παιδιά, τότε ακουγόταν η γνωστή κατάρα:

σ’ αυτό το σπίτι που ’ρθαμε
γιουμάτου καλιακούδια, (σ.σ. γεμάτο καλιακούδια)
τα μ’σά κλουσσούν, τα μ’σά γιννούν
(τα μισά κλωσσούν, τα μισά γεννούν)
τα μ’σά σας βγάζ’ν τα μάτια
(σ.σ. τα μισά μας βγάζουν τα μάτια).

(με πληροφορίες από halkidikifocus.gr και agiosnikolaoshalkidikis.blogspot.gr

Ακολουθήστε το Thestival στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον κόσμο.